Egzama

Egzama, ciltte kızarıklık, kaşıntı, kuruluk ve iltihaplanmaya neden olan yaygın bir cilt hastalığıdır. Tıbbi olarak atopik dermatit olarak adlandırılan egzama, genellikle bebeklik veya çocukluk döneminde başlar, ancak her yaşta ortaya çıkabilir.

A Life Sağlık Grubu olarak hazırladığımız bu kapsamlı rehberde, egzamayı (atopik dermatit) derinlemesine ele alacağız. Nedenleri, belirtileri, türleri, tanı yöntemleri, tedavi seçenekleri ve korunma yolları hakkında detaylı bilgi edinerek bu rahatsızlıkla başa çıkma konusunda bilgi sahibi olabilirsiniz.

Egzama, cildin koruyucu bariyerinin bozulması sonucu gelişen kronik bir iltihaplanma hastalığıdır. Bu bariyer bozulduğunda, cilt nem kaybeder ve alerjenler, irritanlar ve mikroplar cilde daha kolay nüfuz edebilir. Bu da ciltte kaşıntı, kızarıklık, kuruluk ve iltihaplanmaya neden olur.

Egzama belirtileri kişiden kişiye ve yaşa göre değişebilir. En yaygın belirtiler şunlardır:

• Kaşıntı: Egzamanın en belirgin ve rahatsız edici belirtisidir. Kaşıntı, özellikle geceleri şiddetlenebilir ve uyku bozukluklarına neden olabilir.
• Kuru cilt: Cilt kurur, pul pul dökülür ve çatlaklar oluşabilir.
• Kızarıklık: Ciltte kırmızı ve iltihaplı lekeler görülebilir.
• Kabarcıklar: Ciltte küçük, sıvı dolu kabarcıklar oluşabilir.
• Sızıntı: Kabarcıklar patladığında ciltten sıvı sızabilir.
• Kabuklanma: Sızıntı kuruduğunda ciltte kabuklanma oluşabilir.
• Cilt kalınlaşması: Kronik egzamada cilt kalınlaşabilir ve deri desenleri belirginleşebilir.

Egzama belirtileri, farklı yaş gruplarında farklı bölgelerde görülebilir:

• Bebeklerde: Yüz, kafa derisi ve ekstansör yüzeylerde (kol ve bacakların dış yüzeyleri) görülür.
• Çocuklarda: Dirsek ve diz çukurunda, el bileklerinde ve ayak bileklerinde görülür.
• Yetişkinlerde: Ellerde, ayaklarda, boyunda ve yüzde görülür.

Egzama Çeşitleri, farklı şekillerde sınıflandırılabilir. En yaygın egzama türleri şunlardır:

• Atopik Dermatit: En yaygın egzama türüdür. Genellikle bebeklik veya çocukluk döneminde başlar ve genetik yatkınlıkla ilişkilidir.
• Kontakt Dermatit: Alerjenlere veya irritanlara maruz kalma sonucu gelişir.
  • Alerjik kontakt dermatit: Nikel, kozmetik ürünleri, parfümler gibi alerjenlere karşı gelişen alerjik reaksiyondur.
  • İrritan kontakt dermatit: Sabun, deterjan, çözücüler gibi irritan maddelere maruz kalma sonucu gelişir.
• Seboreik Dermatit: Kafa derisi, yüz, göğüs ve sırt gibi yağ bezlerinin aktif olduğu bölgelerde görülür. Kepek ve kırmızı, pullu lekelerle karakterizedir.
• Dishidrotik Egzama: Ellerde ve ayaklarda küçük, kaşıntılı kabarcıkların oluşmasıyla karakterizedir.
• Numuler Egzama: Yuvarlak veya oval şekilli lezyonlarla karakterizedir. Genellikle bacaklarda görülür.
• Liken Simpleks Kronikus: Tekrarlayan kaşıma sonucu ciltte kalınlaşma ve deri desenlerinin belirginleşmesiyle karakterizedir.

Egzamanın kesin nedeni bilinmemektedir, ancak genetik ve çevresel faktörlerin birlikte rol oynadığı düşünülmektedir. Egzamayı tetikleyebilecek veya kötüleştirebilecek faktörler şunlardır:

• Genetik Yatkınlık: Ailesinde egzama, astım veya alerjik rinit öyküsü olan kişilerde egzama gelişme riski daha yüksektir.
• Alerjenler: Polen, toz akarları, hayvan tüyleri, küf mantarları ve bazı yiyecekler egzamayı tetikleyebilir.
• İrritanlar: Sabun, deterjan, parfüm, kozmetik ürünleri, yünlü giysiler ve sert su gibi irritanlar cildi tahriş edebilir ve egzamayı kötüleştirebilir.
• Kuru Hava: Soğuk ve kuru hava, cildin nem kaybetmesine ve egzamanın kötüleşmesine neden olabilir.
• Stres: Stres, egzama belirtilerini tetikleyebilir veya kötüleştirebilir.
• Enfeksiyonlar: Bakteriyel veya viral enfeksiyonlar, egzamayı tetikleyebilir veya kötüleştirebilir.
• Hormonal Değişiklikler: Adet döngüsü, hamilelik ve menopoz gibi hormonal değişiklikler, egzama belirtilerini etkileyebilir.
• Terleme: Terleme, cildi tahriş edebilir ve egzamayı kötüleştirebilir.
• Sıcak ve Nemli Hava: Sıcak ve nemli hava, termeyi artırabilir ve egzamayı kötüleştirebilir.

Egzama tanısı, genellikle fizik muayene ve tıbbi öykü değerlendirilerek konur. Doktorunuz, ciltteki lezyonların görünümüne, dağılımına ve hastanın şikayetlerine bakarak egzama tanısı koyabilir. Bazı durumlarda, alerji testleri yapılabilir veya cilt biyopsisi alınabilir.

Egzama tedavisinin amacı, belirtileri kontrol altına almak, alevlenmeleri önlemek ve yaşam kalitesini artırmaktır. Tedavi seçenekleri şunlardır:

• Cilt Bakımı:
  • Nemlendiriciler: Cildin nem dengesini korumak ve kuruluğu önlemek için düzenli olarak nemlendirici kullanılmalıdır.
  • Ilık duşlar: Sıcak su, cildi kuruttuğu için ılık suyla duş alınmalıdır.
  • Yumuşak sabunlar: Cildi tahriş etmeyen yumuşak ve kokusuz sabunlar kullanılmalıdır.
  • Pamuklu giysiler: Cildi tahriş etmeyen pamuklu giysiler giyilmelidir.
• İlaç Tedavisi:
  • Topikal kortikosteroidler: İltihabı azaltmak için kullanılan kremler veya merhemlerdir.
  • Topikal kalsinörin inhibitörleri: İltihabı ve kaşıntıyı azaltmak için kullanılan kremlerdir.
  • Antihistaminikler: Kaşıntıyı azaltmak için kullanılan haplardır.
  • Oral kortikosteroidler: Şiddetli alevlenmelerde kısa süreli olarak kullanılabilir.
  • Fototerapi: Ultraviyole ışık tedavisidir.
  • Sistemik immünsüpresifler: Şiddetli ve tedaviye dirençli egzamada kullanılabilir.
  • Biyolojik ilaçlar: Bağışıklık sistemini hedef alan yeni nesil ilaçlardır.
• Alternatif Tedaviler:
  • Bitkisel tedaviler: Bazı bitkisel tedaviler, egzama belirtilerini hafifletmeye yardımcı olabilir. Ancak bu tedavilerin etkinliği bilimsel olarak kanıtlanmamıştır.
  • Akupunktur: Bazı çalışmalar, akupunkturun egzama belirtilerini hafifletmeye yardımcı olabileceğini göstermiştir.

Egzama alevlenmelerini önlemek ve belirtileri hafifletmek için aşağıdaki önlemleri alabilirsiniz:

• Tetikleyicilerden kaçının: Bilinen tetikleyicilerinizden mümkün olduğunca uzak durun.
• Cildinizi nemlendirin: Düzenli olarak nemlendirici kullanın.
• Ilık suyla duş alın: Sıcak su, cildi kuruttuğu için ılık suyla duş alın.
• Yumuşak sabunlar kullanın: Cildi tahriş etmeyen yumuşak ve kokusuz sabunlar kullanın.
• Pamuklu giysiler giyin: Cildi tahriş etmeyen pamuklu giysiler giyin.
• Stresinizi yönetin: Stres yönetimi teknikleri kullanarak stresinizi kontrol altında tutun.
• Sağlıklı beslenin: Bağışıklık sisteminizi güçlendirmek için sağlıklı ve dengeli beslenin.

1. Egzama bulaşıcı mıdır?

Hayır, egzama bulaşıcı değildir.

2. Egzama tamamen iyileşir mi?

Egzamanın kesin bir tedavisi yoktur, ancak belirtiler tedavi ve yaşam tarzı değişiklikleri ile kontrol altına alınabilir. Bazı kişilerde zamanla belirtiler azalabilir veya tamamen kaybolabilir.

3. Egzama çocuklarda ne zaman başlar?

Egzama genellikle bebeklik veya çocukluk döneminde başlar. Bebeklerin yaklaşık %60'ında belirtiler 1 yaşından önce başlar ve %90'ında 5 yaşından önce başlar.

4. Egzama yetişkinlerde görülür mü?

Evet, egzama yetişkinlerde de görülebilir. Bazı kişilerde çocukluk çağında başlayan egzama yetişkinliğe kadar devam ederken, bazı kişilerde ilk kez yetişkinlikte ortaya çıkabilir.

5. Egzama için hangi doktora gidilmelidir?

Egzama şikayetleriniz için bir cildiye (dermatoloji) uzmanına başvurabilirsiniz.

Unutmayın, egzama yaşam kalitesini olumsuz etkileyebilen bir rahatsızlıktır. Eğer egzama belirtileri yaşıyorsanız, bir doktora başvurun ve size uygun tedavi seçeneklerini değerlendirin.

A Life Sağlık Grubu olarak, alanında uzman doktorlarımız ve modern tanı yöntemlerimizle egzama (atopik dermatit) tanısı ve tedavisinde size en iyi sağlık hizmetini sunmaktayız. Detaylı bilgi ve randevu için bizimle iletişime geçebilirsiniz.