Glukoz Serum Plazma

Glukoz serum plazma, kandaki glukoz seviyesini ifade eder. Glukoz, vücudumuzun ana enerji kaynağı olan basit bir şekerdir. Yediğimiz yiyeceklerdeki karbonhidratlar sindirim sistemi tarafından glukoza parçalanır ve kana karışır. Kan yoluyla hücrelere taşınan glukoz, enerji üretimi için kullanılır.

"Serum plazma" terimi, kanın sıvı kısmını ifade eder. Kan, hücreler ve plazmadan oluşur. Plazma, kanın yaklaşık %55'ini oluşturan sarı renkli bir sıvıdır ve içerisinde su, proteinler, elektrolitler, hormonlar ve besin maddeleri bulunur. Glukoz, plazmada çözünmüş halde bulunur ve "glukoz serum plazma" olarak adlandırılır.

Glukoz, vücutta birçok önemli görevi yerine getirir:

• Enerji üretimi: Hücreler, glukozu kullanarak enerji üretir ve bu enerjiyi büyüme, onarım ve diğer fonksiyonlar için kullanır.
• Beyin fonksiyonları: Beyin, enerji ihtiyacını karşılamak için neredeyse tamamen glukoza bağımlıdır.
• Kas aktiviteleri: Kaslar, hareket etmek için glukoza ihtiyaç duyar.
• Vücut ısısının korunması: Glukoz metabolizması, vücut ısısının korunmasına yardımcı olur.
• Diğer metabolik süreçler: Glukoz, yağ ve protein metabolizmasında da rol oynar.

Vücudumuz, kan şekerini belirli bir aralıkta tutmak için insülin ve glukagon gibi hormonlar kullanır. İnsülin, pankreas tarafından üretilen bir hormondur ve kan şekerini düşürür. Glukagon ise kan şekerini yükseltir.

Glukoz serum plazma testi, kandaki glukoz seviyesini ölçen bir kan testidir. Bu test, diyabet teşhisi ve takibi için kullanılan en yaygın testlerden biridir. Ayrıca, hipoglisemi (düşük kan şekeri) ve diğer metabolik bozuklukların teşhisinde de kullanılabilir.

Glukoz serum plazma testi, aşağıdaki amaçlarla yapılabilir:

• Diyabet taraması: Diyabet riski taşıyan kişilerde diyabet teşhisi için.
• Diyabet tanısı: Diyabet belirtileri gösteren kişilerde tanıyı doğrulamak için.
• Diyabet takibi: Diyabetli kişilerde kan şekeri kontrolünü izlemek için.
• Hipoglisemi teşhisi: Düşük kan şekeri belirtileri gösteren kişilerde tanıyı doğrulamak için.
• Diğer metabolik bozuklukların teşhisi: Bazı metabolik bozukluklar kan şekeri seviyesini etkileyebilir.

Glukoz serum plazma testi için genellikle açlık gereklidir. Bu, testten önce en az 8 saat bir şey yememek ve içmemek anlamına gelir. Ancak, bazı durumlarda (örneğin, tokluk kan şekeri testi) açlık gerekmeyebilir. Doktorunuz, test öncesinde size hazırlık hakkında gerekli talimatları verecektir.

Glukoz serum plazma değerleri, ölçüm yöntemine ve kişinin durumuna göre değişiklik gösterebilir. Genel olarak kabul edilen değerler şunlardır:

• Açlık kan şekeri: 70-100 mg/dL
• Tokluk kan şekeri: 140 mg/dL'nin altında
• HbA1c: %7'nin altında (diyabetli kişiler için)

Hiperglisemi, kandaki glukoz seviyesinin normalden yüksek olması durumudur.

Nedenleri:

• Diyabet (tip 1 veya tip 2)
• İnsülin direnci
• Pankreas hastalıkları
• Bazı ilaçlar (kortikosteroidler gibi)
• Stres
• Enfeksiyonlar
• Aşırı yemek yeme
• Hareketsizlik

Belirtileri:

• Sık idrara çıkma
• Aşırı susama
• Aşırı açlık
• Kilo kaybı
• Yorgunluk
• Bulanık görme
• Yaraların geç iyileşmesi

Riskleri:

• Kalp ve damar hastalıkları
• Böbrek hastalığı
• Sinir hasarı
• Göz hastalıkları
• Ayak sorunları

Hipoglisemi, kandaki glukoz seviyesinin normalden düşük olması durumudur.

Nedenleri:

• Diyabet ilaçlarının veya insülinin aşırı dozda alınması
• Uzun süreli açlık
• Aşırı egzersiz
• Alkol tüketimi
• Bazı metabolik bozukluklar

Belirtileri:

• Terleme
• Titreme
• Çarpıntı
• Baş dönmesi
• Açlık
• Zihin bulanıklığı
• Konuşma bozukluğu
• Bilinç kaybı

Riskleri:

• Düşme ve yaralanmalar
• Nöbetler
• Koma

Diyabet, vücudun kan şekerini düzenleyememesi durumunda ortaya çıkan kronik bir hastalıktır. Tip 1 diyabette, pankreas insülin üretmez. Tip 2 diyabette ise vücut insülini etkili bir şekilde kullanamaz veya yeterli insülin üretemez. Diyabet, gözler, böbrekler, sinirler, kalp ve kan damarları gibi birçok organa zarar verebilir.

• Sağlıklı beslenin: Meyve, sebze, tam tahıllar ve protein açısından zengin bir diyet uygulayın.
• Düzenli egzersiz yapın: Egzersiz, vücudun insülini daha etkili kullanmasına yardımcı olur.
• Kilonuzu kontrol altında tutun: Aşırı kilo, insülin direncine neden olabilir.
• Stresten kaçının: Stres, kan şekerini yükseltebilir.
• Düzenli olarak kan şekeri ölçümü yaptırın: Diyabetiniz varsa veya diyabet riski taşıyorsanız, düzenli olarak kan şekeri ölçümü yaptırmanız önemlidir.