HIV/AIDS Nedir?

HIV (İnsan Bağışıklık Yetmezliği Virüsü), vücudun bağışıklık sistemine saldıran bir virüstür. Bağışıklık sistemi zayıfladığında, vücut enfeksiyonlarla ve hastalıklarla savaşmakta zorlanır. HIV, tedavi edilmezse AIDS'e (Edinilmiş Bağışıklık Yetmezliği Sendromu) ilerleyebilir. AIDS, HIV enfeksiyonunun en ileri aşamasıdır ve vücudun bağışıklık sisteminin ciddi şekilde hasar gördüğü durumu ifade eder. AIDS'li kişiler, fırsatçı enfeksiyonlar ve nadir görülen kanserler gibi ciddi sağlık sorunları geliştirme riski altındadır. HIV, kan, meni, vajinal sıvı ve anne sütü gibi vücut sıvıları yoluyla bulaşır. Korunmasız cinsel ilişki, ortak enjektör kullanımı ve anneden bebeğe bulaşma en yaygın bulaşma yollarındandır. HIV enfeksiyonunu önlemek için korunmasız cinsel ilişkiden kaçınmak, steril iğneler kullanmak ve HIV pozitif annelerin bebeklerine virüsü bulaştırmamak için önlemler almak önemlidir. Erken teşhis ve tedavi, HIV enfeksiyonunun AIDS'e ilerlemesini yavaşlatabilir veya önleyebilir ve yaşam süresini uzatabilir.

HIV/AIDS, İnsan Bağışıklık Yetmezliği Virüsü (HIV)'nün neden olduğu bir hastalıktır. HIV, vücudun bağışıklık sistemine saldırarak onu zayıflatır ve enfeksiyonlara ve hastalıklara karşı savunmasız hale getirir. HIV, enfekte vücut sıvıları yoluyla insandan insana bulaşır. Bu sıvılar arasında kan, meni, vajinal sıvılar ve anne sütü bulunur.

HIV'nin bulaşma yolları şunlardır:

• Korunmasız cinsel ilişki: HIV, enfekte bir kişiyle korunmasız (kondomsuz) cinsel ilişki yoluyla bulaşabilir.
• Enfekte kanla temas: Enfekte bir kişinin kanıyla doğrudan temas (örneğin, enfekte iğnelerin paylaşılması veya kan nakli) HIV bulaşmasına neden olabilir.
• Anneden bebeğe: HIV pozitif bir anne, hamilelik, doğum veya emzirme sırasında virüsü bebeğine geçirebilir.

AIDS (Edinilmiş Bağışıklık Yetersizliği Sendromu) ise HIV enfeksiyonunun en ileri aşamasıdır. HIV, bağışıklık sistemini ciddi şekilde zayıflattığında, vücut fırsatçı enfeksiyonlara ve belirli kanser türlerine karşı savunmasız hale gelir. Bu durum, AIDS olarak adlandırılır.

HIV (İnsan Bağışıklık Yetmezliği Virüsü), vücut sıvıları yoluyla insandan insana bulaşan bir virüstür. En yaygın bulaşma yolu korunmasız cinsel ilişkidir. HIV, enfekte bir kişinin meni, vajinal sıvısı veya kanı yoluyla partnerine geçebilir. Enfekte kanla doğrudan temas da HIV bulaşmasına neden olabilir. Bu durum, enfekte iğnelerin veya şırıngaların paylaşılması, enfekte kan nakli (günümüzde bu risk çok düşüktür) veya enfekte aletlerle yapılan dövme veya piercing işlemleri sırasında meydana gelebilir. HIV pozitif bir anne, hamilelik, doğum veya emzirme sırasında virüsü bebeğine geçirebilir. Ancak, uygun tıbbi tedavi (antiretroviral tedavi - ART) ile bu risk önemli ölçüde azaltılabilir. HIV, tükürük, ter, gözyaşı veya idrar gibi vücut sıvıları yoluyla bulaşmaz (kan içermediği sürece). Ayrıca, tokalaşma, sarılma, öpüşme (derin öpüşme hariç), aynı tuvaleti veya banyoyu kullanma veya aynı yiyecekleri paylaşma gibi günlük temaslarla da bulaşmaz.

HIV belirtileri, enfeksiyonun evresine göre değişiklik gösterebilir. Bazı insanlar ilk enfekte olduklarında herhangi bir belirti göstermezken, diğerlerinde grip benzeri semptomlar görülebilir. HIV enfeksiyonunun farklı evrelerindeki belirtiler şunlardır:

Akut HIV Enfeksiyonu (İlk Enfeksiyon):

• Bu evrede, virüs vücuda girdikten 2-4 hafta sonra grip benzeri semptomlar ortaya çıkabilir.
• Ateş
• Baş ağrısı
• Boğaz ağrısı
• Kas ağrıları
• Lenf bezlerinde şişme
• Döküntü
• Yorgunluk

Kronik HIV Enfeksiyonu (Latent Evre):

• Bu evrede, virüs vücutta aktif olmasına rağmen belirtiler olmayabilir veya çok hafiftir.
• Bu evre yıllarca sürebilir.
• Bu süre zarfında, HIV bağışıklık sistemine zarar vermeye devam eder.

Kadınlarda AIDS (HIV) belirtileri, erkeklerde görülen belirtilerle benzerlik gösterse de, kadınlara özgü bazı farklılıklar ve ek belirtiler de ortaya çıkabilir. Akut HIV enfeksiyonu (ilk enfeksiyon) döneminde, grip benzeri semptomlar görülür: ateş, baş ağrısı, boğaz ağrısı, kas ağrıları, lenf bezlerinde şişme, döküntü, yorgunluk ve gece terlemeleri. Kadınlara özgü ek belirtiler ise adet düzensizlikleri, tekrarlayan vajinal enfeksiyonlar ve pelvik inflamatuar hastalık (PID) olabilir. İleri evre AIDS'te, bağışıklık sistemi zayıfladıkça fırsatçı enfeksiyonlar ve kanserler ortaya çıkar: hızlı kilo kaybı, tekrarlayan ateş, aşırı yorgunluk, kronik ishal, ağızda veya genital bölgede yaralar, tekrarlayan enfeksiyonlar ve cilt döküntüleri. HIV belirtileri diğer birçok hastalıkla benzerlik gösterebileceğinden, kesin tanı için HIV testi yaptırmak önemlidir.

Erkeklerde AIDS (HIV) belirtileri, enfeksiyonun evresine göre değişiklik gösterir. Akut HIV enfeksiyonu (ilk enfeksiyon) döneminde, grip benzeri semptomlar görülür: ateş, baş ağrısı, boğaz ağrısı, kas ağrıları, lenf bezlerinde şişme, döküntü, yorgunluk ve gece terlemeleri. Bu belirtiler, virüsün vücuda girmesinden 2-4 hafta sonra ortaya çıkar ve birkaç hafta içinde kendiliğinden geçer. Kronik HIV enfeksiyonu (latent dönem) ise yıllarca sürebilir ve bu dönemde belirti görülmeyebilir veya hafif olabilir. İleri evre AIDS'te, bağışıklık sistemi zayıfladıkça fırsatçı enfeksiyonlar ve kanserler ortaya çıkar: hızlı kilo kaybı, tekrarlayan ateş, aşırı yorgunluk, kronik ishal, ağızda veya genital bölgede yaralar, tekrarlayan enfeksiyonlar (örneğin, zatürre, tüberküloz) ve cilt döküntüleri. HIV belirtileri diğer birçok hastalıkla benzerlik gösterebileceğinden, kesin tanı için HIV testi yaptırmak önemlidir.

AIDS (Edinilmiş Bağışıklık Yetersizliği Sendromu), HIV (İnsan Bağışıklık Yetmezliği Virüsü) enfeksiyonunun en ileri aşamasıdır ve bağışıklık sisteminin ciddi şekilde zayıflaması sonucu ortaya çıkar. AIDS belirtileri şunlardır:

Genel Belirtiler:

• Hızlı kilo kaybı
• Tekrarlayan ateş veya gece terlemeleri
• Aşırı yorgunluk
• Lenf bezlerinde kronik şişme
• Kronik ishal

Fırsatçı Enfeksiyonlar ve Hastalıklar:

Bağışıklık sistemi zayıfladığı için, normalde sağlıklı insanlarda görülmeyen veya hafif seyreden enfeksiyonlar ve hastalıklar ortaya çıkar:

• Pnömoni (zatürre)
• Tüberküloz (verem)
• Kandidiyaz (ağızda, yemek borusunda veya vajinada mantar enfeksiyonu)
• Sitomegalovirüs (CMV) enfeksiyonu
• Toksoplazmozis (parazit enfeksiyonu)
• Kaposi sarkomu (cilt kanseri)
• Lenfoma (lenf sistemi kanseri)

Diğer Belirtiler:

• Ağızda, dilde veya genital bölgede beyaz lekeler veya olağandışı lezyonlar
• Cilt döküntüleri veya lekeler
• Nörolojik problemler (hafıza kaybı, demans)

Kas ağrıları AIDS (Edinilmiş Bağışıklık Yetersizliği Sendromu) belirtilerinden biri olabilir. Özellikle HIV enfeksiyonunun ilk evresinde (akut enfeksiyon) grip benzeri semptomlarla birlikte kas ağrıları görülebilir. Ancak, kas ağrılarının tek başına AIDS'e özgü olmadığını ve başka birçok nedenden kaynaklanabileceğini unutmamak önemlidir.

AIDS'te Kas Ağrılarının Nedenleri:

• Akut HIV Enfeksiyonu:
  • HIV vücuda girdikten sonraki ilk birkaç hafta içinde grip benzeri semptomlar ortaya çıkabilir.
  • Bu semptomlar arasında ateş, yorgunluk, baş ağrısı, boğaz ağrısı ve kas ağrıları bulunur.
• Fırsatçı Enfeksiyonlar:
  • AIDS, bağışıklık sistemini zayıflattığı için vücut, normalde sağlıklı insanlarda sorun yaratmayan enfeksiyonlara karşı savunmasız hale gelir.
  • Bazı fırsatçı enfeksiyonlar kas ağrılarına neden olabilir.
• HIV'in Kendisi:
  • HIV virüsünün kendisi de direk olarak kas ağrılarına sebep olabilmektedir.
• İlaç Yan Etkileri:
  • AIDS tedavisinde kullanılan bazı ilaçlar, yan etki olarak kas ağrılarına neden olabilir.

Hafıza kaybı AIDS (Edinilmiş Bağışıklık Yetersizliği Sendromu) hastalığının nörolojik belirtilerinden biri olabilir. Ancak, hafıza kaybının tek başına AIDS'e özgü olmadığını ve başka birçok nedenden kaynaklanabileceğini unutmamak önemlidir.

AIDS ve Hafıza Kaybı İlişkisi:

• HIV-ilişkili Nörobilişsel Bozukluklar (HAND):
  • HIV, beyin ve sinir sistemini etkileyerek çeşitli nörolojik sorunlara neden olabilir.
  • HAND, hafıza kaybı, konsantrasyon güçlüğü, dikkat eksikliği ve bilişsel işlevlerde azalma gibi belirtilerle kendini gösterebilir.
• Fırsatçı Enfeksiyonlar:
  • AIDS, bağışıklık sistemini zayıflattığı için beyin ve sinir sistemini etkileyen fırsatçı enfeksiyonlara (örneğin, toksoplazmozis, kriptokok menenjiti) yol açabilir.
  • Bu enfeksiyonlar, hafıza kaybı ve diğer nörolojik sorunlara neden olabilir.
• HIV'in Kendisi:
  • HIV virüsü direkt olarak beyin hücrelerine zarar verebilmektedir.
• İlaç Yan Etkileri:
  • AIDS tedavisinde kullanılan bazı ilaçlar, yan etki olarak hafıza kaybına neden olabilir.

Hızlı kilo kaybı AIDS'in (Edinilmiş Bağışıklık Yetersizliği Sendromu) önemli belirtilerinden biridir. Ancak, hızlı kilo kaybının tek başına AIDS'e özgü bir belirti olmadığını ve başka birçok sağlık sorununun da habercisi olabileceğini unutmamak önemlidir.

AIDS'te Hızlı Kilo Kaybının Nedenleri:

• Fırsatçı enfeksiyonlar: AIDS, bağışıklık sistemini zayıflattığı için vücut, normalde sağlıklı insanlarda sorun yaratmayan enfeksiyonlara karşı savunmasız hale gelir. Bu enfeksiyonlar, iştah kaybına, besin emiliminin azalmasına ve dolayısıyla kilo kaybına neden olabilir.
• İştah kaybı: HIV, iştahı etkileyen hormonların ve nörotransmitterlerin dengesini bozabilir. Ayrıca, ağızda ve yemek borusunda oluşan yaralar da yemek yemeyi zorlaştırarak iştah kaybına yol açabilir.
• Metabolizma değişiklikleri: HIV, vücudun enerji kullanımını etkileyerek kilo kaybına neden olabilir.
• İshal: Kronik ishal, AIDS'in yaygın bir belirtisidir ve besin emilimini engelleyerek kilo kaybına katkıda bulunabilir.
• Kas kaybı (kaşeksi): İleri evre AIDS'te, vücut kas kütlesini kaybedebilir. Bu durum, kilo kaybını daha da belirgin hale getirir.

Tekrarlayan ateş ve gece terlemeleri AIDS'in (Edinilmiş Bağışıklık Yetersizliği Sendromu) önemli belirtilerindendir. Ancak, bu belirtilerin tek başına AIDS'e özgü olmadığını ve başka birçok sağlık sorununun da habercisi olabileceğini unutmamak önemlidir.

AIDS'te Tekrarlayan Ateş ve Gece Terlemelerinin Nedenleri:

• Fırsatçı enfeksiyonlar: AIDS, bağışıklık sistemini zayıflattığı için vücut, normalde sağlıklı insanlarda sorun yaratmayan enfeksiyonlara karşı savunmasız hale gelir. Bu enfeksiyonlar, vücudun enfeksiyonla savaşma mekanizması olarak ateşe ve gece terlemelerine neden olabilir.
• Tüberküloz (verem): Tüberküloz, AIDS hastalarında sık görülen bir fırsatçı enfeksiyondur ve gece terlemeleri, ateş ve kilo kaybı gibi belirtilere neden olabilir.
• Lenfoma: AIDS hastalarında lenfoma (lenf sistemi kanseri) riski artmıştır ve bu da gece terlemeleri ve ateşe yol açabilir.
• HIV'nin kendisi: HIV virüsü, bağışıklık sistemini sürekli olarak uyararak kronik bir enflamasyona neden olabilir. Bu durum, tekrarlayan ateş ve gece terlemelerine katkıda bulunabilir.

Kronikleşen ishal AIDS (Edinilmiş Bağışıklık Yetersizliği Sendromu) hastalığının önemli belirtilerinden biridir. Ancak, ishalin tek başına AIDS'e özgü olmadığını ve başka birçok nedenden kaynaklanabileceğini unutmamak önemlidir.

AIDS ve Kronik İshal İlişkisi:

• Fırsatçı Enfeksiyonlar:
  • AIDS, bağışıklık sistemini zayıflattığı için vücut, normalde sağlıklı insanlarda sorun yaratmayan enfeksiyonlara karşı savunmasız hale gelir.
  • Bu fırsatçı enfeksiyonlar, sindirim sistemini etkileyerek kronik ishale neden olabilir.
• HIV'in Kendisi:
  • HIV, sindirim sistemi üzerinde doğrudan etkileri olabilir ve bağırsak mukozasını bozarak ishale yol açabilir.
• İlaç Yan Etkileri:
  • AIDS tedavisinde kullanılan bazı ilaçlar, yan etki olarak ishale neden olabilir.

Lenf bezlerinde şişme, AIDS'in (Edinilmiş Bağışıklık Yetersizliği Sendromu) belirtileri arasında yer alır. Ancak, lenf bezlerindeki şişlik tek başına AIDS'e özgü bir durum değildir ve başka birçok enfeksiyon veya hastalık nedeniyle de ortaya çıkabilir.

AIDS'te Lenf Bezlerinde Şişmenin Nedenleri:

• Bağışıklık Sistemi Reaksiyonu:
  • HIV, bağışıklık sistemine saldırdığı için vücut sürekli olarak enfeksiyonlarla savaşmaya çalışır. Bu durum, lenf bezlerinin aktif hale gelmesine ve şişmesine neden olabilir.
• Fırsatçı Enfeksiyonlar:
  • AIDS, bağışıklık sistemini zayıflattığı için vücut, normalde sağlıklı insanlarda sorun yaratmayan enfeksiyonlara karşı savunmasız hale gelir. Bu enfeksiyonlar da lenf bezlerinin şişmesine yol açabilir.
• Lenfoma:
  • AIDS hastalarında lenfoma (lenf sistemi kanseri) riski artmıştır ve bu da lenf bezlerinde şişmeye neden olabilir.

Ağız içinde ve cinsel organda yaralar, AIDS'in (Edinilmiş Bağışıklık Yetersizliği Sendromu) belirtilerinden biri olabilir. Ancak, bu tür yaraların tek başına AIDS'e özgü olmadığını ve başka birçok nedenden de kaynaklanabileceğini unutmamak önemlidir.

AIDS'te Ağız ve Cinsel Organda Yaraların Nedenleri:

• Fırsatçı Enfeksiyonlar:
  • AIDS, bağışıklık sistemini zayıflattığı için vücut, normalde sağlıklı insanlarda sorun yaratmayan enfeksiyonlara karşı savunmasız hale gelir.
  • Örneğin, kandidiyaz (mantar enfeksiyonu) ağızda beyaz lezyonlara ve yaralara neden olabilir.
  • Herpes simpleks virüsü (HSV) gibi diğer enfeksiyonlar da cinsel organda yaralara yol açabilir.
• Kaposi Sarkomu:
  • Bu kanser türü, AIDS hastalarında sık görülür ve ciltte, ağız içinde ve cinsel organda mor veya kırmızı lekeler veya yaralar şeklinde ortaya çıkabilir.
• HIV'in Doğrudan Etkisi:
  • HIV'in kendisi de mukoza zarlarında hasara neden olarak yaraların oluşumuna katkıda bulunabilir.

Vücutta mor veya pembemsi lekeler, AIDS (Edinilmiş Bağışıklık Yetersizliği Sendromu) belirtilerinden biri olabilir. Özellikle Kaposi sarkomu adı verilen bir kanser türü, AIDS hastalarında sık görülür ve bu tür lekelerle kendini gösterebilir. Ancak, bu tür lekelerin başka birçok nedeni de olabilir.

Kaposi Sarkomu ve AIDS:

• Kaposi sarkomu, HIV enfeksiyonu ilerlemiş kişilerde (AIDS evresinde) daha sık görülen bir kanser türüdür.
• Bu kanser, ciltte, ağız içinde, lenf düğümlerinde ve iç organlarda mor, kırmızı veya pembe lekeler veya tümörler şeklinde ortaya çıkabilir.
• Bağışıklık sistemi zayıfladığında, insan herpes virüsü 8 (HHV-8) adı verilen bir virüsün neden olduğu bu kanser gelişme riski artar.

HIV/AIDS tanısı, kan veya ağız sıvısı örneklerinde HIV antikorları, antijenleri veya viral RNA'yı tespit eden testlerle konulur. En yaygın kullanılan testler antikor testleridir. Bu testler, vücudun HIV'e karşı ürettiği antikorları saptar. Ancak, antikorların oluşması birkaç hafta sürebileceği için, enfeksiyondan hemen sonra yapılan testler negatif sonuç verebilir. Bu nedenle, şüpheli bir temastan sonra belirli bir süre (genellikle 3 ay) beklemek ve testi tekrarlamak önemlidir. Antijen/antikor testleri, hem antikorları hem de HIV'in p24 antijenini (viral protein) tespit ederek daha erken tanı imkanı sunar. Viral RNA testleri (PCR), virüsün genetik materyalini doğrudan tespit ederek en erken tanı yöntemidir ve özellikle yeni enfeksiyonların veya belirsiz antikor testlerinin doğrulanmasında kullanılır. AIDS tanısı ise HIV pozitif olan ve belirli fırsatçı enfeksiyonlar veya CD4+ T hücre sayısının belirli bir seviyenin altına düşmesi gibi klinik kriterleri karşılayan kişilere konulur.

HIV/AIDS'in kesin bir tedavisi bulunmamakla birlikte, antiretroviral tedavi (ART) adı verilen ilaçlarla virüsün çoğalması kontrol altına alınabilir ve bağışıklık sistemi korunabilir. ART, HIV pozitif kişilerin uzun ve sağlıklı bir yaşam sürmelerini sağlar ve virüsün başkalarına bulaşma riskini azaltır.

ART'nin temel prensibi, farklı mekanizmalara sahip en az üç ilacın birlikte kullanılmasıdır. Bu kombinasyon, virüsün direnç geliştirmesini önler ve tedavi etkinliğini artırır. Tedaviye erken başlamak, bağışıklık sisteminin daha fazla zarar görmesini engeller ve tedavi başarısını artırır.

ART, düzenli olarak ve doktor kontrolünde alınmalıdır. İlaçların dozları ve zamanlaması önemlidir. Tedaviye uyumsuzluk, virüsün direnç geliştirmesine ve tedavi başarısızlığına yol açabilir.

ART'nin yanı sıra, sağlıklı bir yaşam tarzı benimsemek de önemlidir. Dengeli beslenme, düzenli egzersiz, stresten kaçınma ve sigara/alkol kullanmama gibi alışkanlıklar, bağışıklık sistemini güçlendirir ve genel sağlığı iyileştirir.

HIV/AIDS tedavisi multidisipliner bir yaklaşım gerektirir. Enfeksiyon hastalıkları uzmanları, psikologlar, sosyal hizmet uzmanları ve diğer sağlık profesyonelleri, hastaların fiziksel ve psikososyal ihtiyaçlarını karşılamak için birlikte çalışırlar.

HIV/AIDS testi, vücutta İnsan Bağışıklık Yetmezliği Virüsü (HIV) varlığını saptamak için yapılan tıbbi bir işlemdir. Bu testler, kan, tükürük veya idrar örneklerinde HIV antikorlarını, antijenlerini veya viral RNA'yı tespit eder.

HIV antikor testleri, vücudun HIV'e karşı ürettiği antikorları saptar. Ancak, antikorların oluşması birkaç hafta sürebileceği için, enfeksiyondan hemen sonra yapılan testler negatif sonuç verebilir. Bu nedenle, şüpheli bir temastan sonra belirli bir süre (genellikle 3 ay) beklemek ve testi tekrarlamak önemlidir.

Antijen/antikor testleri, hem antikorları hem de HIV'in p24 antijenini (viral protein) tespit ederek daha erken tanı imkanı sunar.

Viral RNA testleri (PCR), virüsün genetik materyalini doğrudan tespit ederek en erken tanı yöntemidir ve özellikle yeni enfeksiyonların veya belirsiz antikor testlerinin doğrulanmasında kullanılır.

HIV testi pozitif çıkarsa, bu kişinin HIV ile enfekte olduğu anlamına gelir. Ancak, tek bir pozitif test sonucu kesin tanı koymak için yeterli değildir ve genellikle doğrulama testleri yapılır. AIDS tanısı ise HIV pozitif olan ve belirli fırsatçı enfeksiyonlar veya CD4+ T hücre sayısının belirli bir seviyenin altına düşmesi gibi klinik kriterleri karşılayan kişilere konulur.

AIDS (HIV) testi, genellikle kan, tükürük veya idrar örnekleri kullanılarak yapılır ve kişinin vücudunda HIV (İnsan Bağışıklık Yetmezliği Virüsü) varlığını saptamayı amaçlar. İşte en yaygın kullanılan test türleri ve nasıl yapıldıkları:

• Antikor Testleri:
  • Bu testler, vücudun HIV'e karşı ürettiği antikorları saptar.
  • Kan testleri: En yaygın kullanılan testtir. Kan örneği genellikle damardan alınır ve laboratuvarda test edilir.
  • Hızlı Testler: Parmaktan alınan bir damla kan ile veya tükürük örneğiyle yapılır. Sonuçlar kısa sürede (genellikle 20-30 dakika içinde) elde edilir.
• Antijen/Antikor Testleri:
  • Bu testler, hem antikorları hem de HIV'in p24 antijenini (viral protein) tespit eder.
  • Erken tanı imkanı sunar, çünkü antijenler antikorlardan daha önce tespit edilebilir.
  • Kan testleri: Damardan alınan kan ile labaratuvar ortamında yapılır.
• Viral RNA (PCR) Testleri:
  • Bu testler, virüsün genetik materyalini (RNA) doğrudan tespit eder.
  • En erken tanı yöntemidir ve özellikle yeni enfeksiyonların veya belirsiz antikor testlerinin doğrulanmasında kullanılır.
  • Kan testleri: Yine damardan alınan kan ile labaratuvar ortamında yapılır.

Önemli Noktalar:

• Test sonuçları, testin türüne ve enfeksiyondan sonra geçen süreye bağlı olarak değişebilir.
• Pozitif bir tarama testi sonucu, doğrulama testleriyle (örneğin, Western blot) teyit edilmelidir.
• Testler Sağlık kuruluşlarının labaratuvarlarında, veya güvenilir test merkezlerinde yapılmalıdır.

AIDS (Edinilmiş Bağışıklık Yetersizliği Sendromu) veya HIV (İnsan Bağışıklık Yetmezliği Virüsü) şüphesi veya tanısı durumunda başvurulması gereken uzmanlık dalı Enfeksiyon Hastalıkları ve Klinik Mikrobiyoloji'dir. Enfeksiyon hastalıkları uzmanları, HIV/AIDS'in teşhisi, tedavisi ve takibi konusunda özel eğitim almışlardır. Ayrıca, bu uzmanlar, AIDS'e bağlı olarak ortaya çıkabilecek fırsatçı enfeksiyonların ve diğer komplikasyonların tedavisinde de deneyimlidirler. Şüphe durumunda ilk olarak aile hekimine de başvurabilirsiniz, kendisi sizi ilgili birime yönlendirecektir.

Evet, tedavi edilmediği takdirde AIDS (Edinilmiş Bağışıklık Yetersizliği Sendromu) ölümcül bir hastalıktır. AIDS, İnsan Bağışıklık Yetmezliği Virüsü (HIV) enfeksiyonunun en ileri aşamasıdır ve bağışıklık sistemini ciddi şekilde zayıflatarak vücudu fırsatçı enfeksiyonlara ve kanserlere karşı savunmasız hale getirir. Bu fırsatçı enfeksiyonlar ve kanserler, tedavi edilmediğinde ölüme yol açabilir.

Ancak, günümüzde antiretroviral tedavi (ART) sayesinde HIV pozitif kişiler uzun ve sağlıklı bir yaşam sürebilirler. ART, virüsün çoğalmasını baskılayarak bağışıklık sisteminin güçlenmesine yardımcı olur ve AIDS'e ilerlemeyi önler. Erken teşhis ve tedavi ile HIV pozitif kişiler, HIV negatif kişilerle benzer bir yaşam süresine sahip olabilirler.

HIV pozitif, bir kişinin vücudunda İnsan Bağışıklık Yetmezliği Virüsü'nün (HIV) bulunduğu anlamına gelir. Bu, kişinin HIV ile enfekte olduğu ve bu virüsü başkalarına bulaştırabileceği anlamına gelir. HIV, bağışıklık sistemini zayıflatarak vücudun enfeksiyonlara ve hastalıklara karşı direncini azaltır. Ancak, günümüzde geliştirilen antiretroviral tedavi (ART) sayesinde, HIV pozitif kişiler uzun ve sağlıklı bir yaşam sürdürebilirler. ART, virüsün çoğalmasını baskılayarak bağışıklık sisteminin güçlenmesine yardımcı olur ve AIDS'e ilerlemeyi önler. Erken teşhis ve tedavi, HIV pozitif kişilerin yaşam kalitesini önemli ölçüde artırır ve virüsün yayılmasını engeller.

Anti-HIV pozitif, bir kişinin vücudunda HIV'e (İnsan Bağışıklık Yetmezliği Virüsü) karşı antikorların bulunduğu anlamına gelir. Antikorlar, bağışıklık sisteminin bir enfeksiyonla savaşmak için ürettiği proteinlerdir. Bu durumda, kişinin HIV ile enfekte olduğunu ve vücudunun virüse karşı bağışıklık tepkisi geliştirdiğini gösterir.

Ancak, tek başına anti-HIV pozitif sonucu kesin bir tanı koymak için yeterli değildir. Bu sonuç, genellikle ELISA gibi tarama testleriyle elde edilir ve doğrulanması için Western blot veya immünoblot gibi daha spesifik bir test yapılması gerekir.

Anti-HIV pozitif sonucu olan bir kişi:

• HIV ile enfekte olmuş demektir.
• Virüsü başkalarına bulaştırabilir.
• AIDS'e (Edinilmiş Bağışıklık Yetersizliği Sendromu) ilerlemeyi önlemek için antiretroviral tedavi (ART) almalıdır.

Maalesef, AIDS hastalığının (Edinilmiş Bağışıklık Yetersizliği Sendromu) günümüzde kesin bir tedavisi bulunmamaktadır. Ancak, antiretroviral tedavi (ART) adı verilen ilaçlarla virüsün çoğalması kontrol altına alınabilir ve bağışıklık sistemi korunabilir. ART, HIV pozitif kişilerin uzun ve sağlıklı bir yaşam sürmelerini sağlar ve virüsün başkalarına bulaşma riskini azaltır.

ART'nin temel amacı, HIV'in vücuttaki miktarını (viral yük) mümkün olan en düşük seviyeye indirmektir. Bu sayede, bağışıklık sistemi güçlenir ve fırsatçı enfeksiyonlar ile kanserlerin ortaya çıkma riski azalır. ART, HIV'i tamamen ortadan kaldırmaz, ancak kontrol altında tutarak kişinin AIDS'e ilerlemesini engeller.

Bilim insanları, AIDS'in kesin tedavisi için yoğun bir şekilde araştırmalarına devam etmektedir. Gen terapisi, aşı geliştirme ve virüsü tamamen ortadan kaldırabilecek ilaçlar üzerinde çalışmalar yapılmaktadır. Ancak, şu an için ART, HIV pozitif kişilerin yaşam kalitesini ve süresini önemli ölçüde artırabilen tek etkili tedavi yöntemidir.

AIDS hastalığının (Edinilmiş Bağışıklık Yetersizliği Sendromu) ilk belirtileri, HIV (İnsan Bağışıklık Yetmezliği Virüsü) enfeksiyonunun ilk evresinde, yani akut enfeksiyon döneminde ortaya çıkar. Bu dönemde görülen belirtiler genellikle grip benzeri semptomlardır ve şunları içerebilir:

• Ateş: Vücut ısısının normalin üzerine çıkması.
• Boğaz ağrısı: Özellikle yutkunma sırasında hissedilen ağrı.
• Lenf bezlerinde şişme: Özellikle boyun, koltuk altı ve kasık bölgesindeki lenf bezlerinde büyüme.
• Baş ağrısı: Şiddetli veya hafif baş ağrıları.
• Kas ağrıları: Vücudun çeşitli bölgelerinde hissedilen kas ağrıları.
• Yorgunluk: Halsizlik ve enerji eksikliği.
• Döküntü: Ciltte kırmızı veya pembe lekelerin ortaya çıkması.
• Gece terlemeleri: Özellikle uyku sırasında aşırı terleme.

Bu belirtiler genellikle enfeksiyondan 2 ila 4 hafta sonra ortaya çıkar ve birkaç hafta içinde kendiliğinden geçer. Ancak, bu belirtilerin varlığı mutlaka AIDS anlamına gelmez. Birçok farklı hastalık da benzer belirtilere neden olabilir. Bu nedenle, şüpheli bir temas veya bu tür belirtiler yaşayan kişilerin mutlaka bir sağlık kuruluşuna başvurarak HIV testi yaptırması önemlidir.

AIDS (Edinilmiş Bağışıklık Yetersizliği Sendromu) belirtileri, HIV (İnsan Bağışıklık Yetmezliği Virüsü) enfeksiyonunun evresine bağlı olarak değişiklik gösterir. İlk enfeksiyon (akut enfeksiyon) döneminde, belirtiler genellikle grip benzeri semptomlar şeklinde ortaya çıkar ve vücudun çeşitli bölgelerinde görülebilir.

İleri evre AIDS'te ise, bağışıklık sistemi ciddi şekilde zayıfladığı için fırsatçı enfeksiyonlar ve kanserler ortaya çıkar. Bu durum, vücudun hemen hemen her bölgesinde belirtilere neden olabilir.

HIV tedavisinde kullanılan ilaçlar, antiretroviral tedavi (ART) olarak adlandırılır ve virüsün farklı aşamalarında etki göstererek çoğalmasını engeller. ART, genellikle en az üç farklı ilacın bir arada kullanılmasıyla uygulanır. Bu kombinasyon, virüsün direnç geliştirmesini önler ve tedavi etkinliğini artırır. HIV tedavisinde kullanılan başlıca ilaç sınıfları şunlardır:

• Nükleosit/Nükleotid Ters Transkriptaz İnhibitörleri (NRTI'ler): Virüsün genetik materyalini kopyalamasını engeller.
• Nükleosit Olmayan Ters Transkriptaz İnhibitörleri (NNRTI'ler): Virüsün ters transkriptaz enzimini bloke eder.
• Proteaz İnhibitörleri (PI'ler): Virüsün yeni proteinler üretmesini engeller.
• İntegraz İnhibitörleri: Virüsün genetik materyalini insan hücrelerinin DNA'sına entegre etmesini engeller.
• Giriş/Füzyon İnhibitörleri: Virüsün hücrelere girişini veya hücre zarıyla füzyonunu engeller.

HIV tedavisinde kullanılan ilaçlar hakkında önemli noktalar:

• Tedavi, bir enfeksiyon hastalıkları uzmanı tarafından belirlenir ve düzenli olarak takip edilir.
• İlaçların doğru dozda ve zamanında alınması tedavi başarısı için kritik öneme sahiptir.
• Tedavi, virüsü tamamen ortadan kaldırmaz, ancak kontrol altında tutarak kişinin sağlıklı bir yaşam sürmesini sağlar.
• Tedavide çok sayıda değişik kombinasyonlar mevcuttur.

Önemli Not: HIV tedavisi hakkında en doğru ve güncel bilgiler için bir sağlık kuruluşuna başvurmanız önemlidir.

HIV taşıyıcısı bir anne, bebeğini emzirmemelidir. HIV, anne sütü yoluyla bebeğe bulaşabilir ve ciddi sağlık sorunlarına yol açabilir.

Ancak, şu durumlarda risk önemli ölçüde azaltılabilir:

• Anne antiretroviral tedavi (ART) alıyorsa ve viral yükü baskılanmışsa: Bu durumda, virüsün anne sütüne geçme riski çok düşüktür. Ancak, bu durumda bile emzirme yerine formül mama tercih edilmesi önerilir.
• Bebek de doğumdan hemen sonra antiretroviral ilaç alıyorsa: Bu da bebeğin enfekte olma riskini azaltır.

Dünya Sağlık Örgütü (WHO), HIV pozitif annelerin bebeklerini emzirmemelerini önermektedir. Bunun yerine, güvenli formül mama veya pastörize edilmiş anne sütü kullanılması daha güvenlidir.

Önemli Not: HIV pozitif anneler, bebeklerini nasıl besleyecekleri konusunda mutlaka bir sağlık uzmanına danışmalıdır. Sağlık uzmanı, anne ve bebek için en uygun beslenme yöntemini belirleyecektir.

AIDS (HIV) belirtileri, enfeksiyonun evresine bağlı olarak değişiklik gösterir. İlk enfeksiyon (akut enfeksiyon) döneminde, belirtiler genellikle virüs bulaştıktan 2 ila 4 hafta sonra ortaya çıkar. Bu dönemde grip benzeri semptomlar görülür: ateş, baş ağrısı, boğaz ağrısı, kas ağrıları, lenf bezlerinde şişme, döküntü, yorgunluk ve gece terlemeleri. Bu belirtiler birkaç gün veya hafta sürebilir. Ancak, bazı kişilerde bu dönemde hiçbir belirti görülmeyebilir. Kronik HIV enfeksiyonu (latent dönem) ise yıllarca sürebilir ve bu dönemde belirti görülmeyebilir veya hafif olabilir. İleri evre AIDS'te, bağışıklık sistemi zayıfladıkça fırsatçı enfeksiyonlar ve kanserler ortaya çıkar: hızlı kilo kaybı, tekrarlayan ateş, aşırı yorgunluk, kronik ishal, ağızda veya genital bölgede yaralar, tekrarlayan enfeksiyonlar ve cilt döküntüleri.