Uyurgezerlik Nedir ?

Uyku Halinde Gezinenler İçin Rehber

Uyurgezerlik, uyku sırasında bilinçsizce kalkıp dolaşma durumudur. Tıp dilinde "somnambulizm" olarak adlandırılan bu uyku bozukluğu, genellikle derin uyku evresinde ortaya çıkar ve kişi uyurgezerlik sırasında yaptıklarını hatırlamaz. Uyurgezerlik çoğunlukla çocuklarda görülse de yetişkinlerde de ortaya çıkabilir ve genetik faktörler, uyku yoksunluğu, stres, alkol ve bazı ilaçlar gibi nedenlerle tetiklenebilir. Bu makalede, uyurgezerlik hakkında sıkça sorulan soruları yanıtlayarak bu uyku bozukluğu hakkında bilgi sahibi olmanızı sağlayacağız.

A Life Sağlık Grubu'nda Uyku Bozuklukları Tedavisi

A Life Sağlık Grubu olarak, deneyimli uyku bozuklukları uzmanlarımız ve ileri teknoloji uyku laboratuvarımızla uyurgezerlik ve diğer uyku bozukluklarının teşhis ve tedavisinde sizlere en iyi hizmeti sunmaktayız. Uyku alışkanlıklarınızı değerlendiriyor, gerekli testleri yapıyor ve kişiye özel tedavi planları oluşturarak uyku kalitenizi artırmanıza yardımcı oluyoruz.

Uyurgezerlik (Somnambulizm) Nedir?

Uyurgezerlik, uyku sırasında bilinçsizce kalkıp dolaşma durumudur. Tıp dilinde "somnambulizm" olarak adlandırılan bu uyku bozukluğu, genellikle derin uyku evresinde ortaya çıkar ve kişi uyurgezerlik sırasında yaptıklarını hatırlamaz. Uyurgezerlik çoğunlukla çocuklarda görülse de yetişkinlerde de ortaya çıkabilir.

Uyurgezerlik Neden Olur?

Uyurgezerliğin kesin nedeni bilinmemektedir, ancak birçok faktörün rol oynadığı düşünülmektedir:

  • Genetik Faktörler: Ailede uyurgezerlik öyküsü olan kişilerde uyurgezerlik görülme riski daha yüksektir.
  • Uyku Yoksunluğu: Yeterince uyumamak, uyurgezerlik riskini artırabilir.
  • Stres ve Anksiyete: Stresli ve kaygılı olmak, uyurgezerlik nöbetlerini tetikleyebilir.
  • Alkol ve Madde Kullanımı: Alkol ve uyuşturucu madde kullanımı, uyurgezerlik riskini artırabilir.
  • Bazı İlaçlar: Bazı ilaçlar (uyku hapları, antidepresanlar, antipsikotikler gibi) uyurgezerlik nöbetlerine neden olabilir.
  • Uyku Bozuklukları: Uyku apnesi, huzursuz bacaklar sendromu ve diğer uyku bozuklukları, uyurgezerlik riskini artırabilir.
  • Diğer Faktörler: Ateşli hastalıklar, yüksek stres, düzensiz uyku düzeni ve bazı nörolojik rahatsızlıklar da uyurgezerliği tetikleyebilir.

Uyurgezerlik Belirtileri Nelerdir?

Uyurgezerlik nöbetleri sırasında kişi genellikle aşağıdaki davranışları sergiler:

  • Yataktan kalkıp odanın içinde dolaşma
  • Gözleri açık olmasına rağmen boş bir ifadeyle bakma
  • Konuşma veya mırıldanma
  • Giyinme veya soyunma
  • Yemek yeme veya içecek içme
  • Tuvalete gitme
  • Kapıları açma veya pencereye çıkma
  • Tehlikeli davranışlarda bulunma (örneğin, merdivenden inme, soba yakma)

Uyurgezerlik nöbetleri genellikle kısa sürer (birkaç dakika) ve kişi nöbet sonrası yatağına geri döner ve uyumaya devam eder. Kişi genellikle uyurgezerlik nöbeti sırasında yaptıklarını hatırlamaz.

Uyurgezerlik Kimlerde Görülür?

Uyurgezerlik çoğunlukla çocuklarda görülür. Çocukların yaklaşık %15'i en az bir kez uyurgezerlik nöbeti geçirir. Uyurgezerlik genellikle 4-8 yaş arası çocuklarda başlar ve ergenlik döneminde azalır. Yetişkinlerde uyurgezerlik daha az yaygındır (yaklaşık %4).

Uyurgezerlik Nasıl Teşhis Edilir?

Uyurgezerlik teşhisi için aşağıdaki yöntemler kullanılabilir:

  • Uyku Öyküsü: Doktor, uyku alışkanlıklarınız ve uyurgezerlik nöbetleriniz hakkında detaylı bilgi alacaktır.
  • Fizik Muayene: Doktor, uyurgezerliğe neden olabilecek diğer sağlık sorunlarını elemek için fizik muayene yapabilir.
  • Uyku Testi (Polisomnografi): Uyku testi sırasında, uyku sırasındaki beyin aktivitesi, kalp atış hızı, solunum ve kas aktivitesi izlenir. Bu test, uyurgezerliği teşhis etmek ve diğer uyku bozukluklarını elemek için yararlı olabilir.

Uyurgezerlik Nasıl Tedavi Edilir?

Uyurgezerlik tedavisi her zaman gerekli değildir. Ancak uyurgezerlik nöbetleri sık oluyorsa, uzun sürüyorsa veya tehlikeli davranışlara neden oluyorsa tedavi önerilebilir. Tedavi seçenekleri şunlardır:

 

  • Uyku Hijyeni: Düzenli uyku saatleri, rahat bir uyku ortamı, uyumadan önce kafein ve alkol tüketiminden kaçınma, rahatlatıcı bir uyku rutini oluşturma (ılık bir duş almak, kitap okumak gibi) ve düzenli egzersiz yapmak uyurgezerlik nöbetlerinin sıklığını ve şiddetini azaltmaya yardımcı olabilir.
  • Güvenlik Önlemleri: Uyurgezerlik nöbetleri sırasında güvenliği sağlamak için aşağıdaki önlemler alınabilir:
    • Yatak odasının kapısını kilitlemek
    • Pencereleri kapatmak veya pencere önüne koruyucu parmaklıklar takmak
    • Merdivenlere veya diğer tehlikeli alanlara çıkışı engellemek
    • Keskin veya kırılabilir nesneleri ortadan kaldırmak
    • Yatak odasında bir gece lambası yakmak
  • İlaç Tedavisi: Nadir durumlarda, uyurgezerlik nöbetlerini kontrol altına almak için ilaç tedavisi uygulanabilir. Benzodiazepinler veya antidepresanlar gibi ilaçlar kullanılabilir. Ancak ilaç tedavisi her zaman gerekli değildir ve yan etkileri olabilir.
  • Bilişsel Davranışçı Terapi (BDT): BDT, uyurgezerlik nöbetlerini tetikleyen düşünce ve davranış kalıplarını değiştirmeye yardımcı olan bir terapi yöntemidir.
  • Hipnoz: Hipnoz, bazı durumlarda uyurgezerlik nöbetlerini kontrol altına almada etkili olabilir.
  • Diğer Tedaviler: Stres yönetimi teknikleri, gevşeme egzersizleri ve düzenli egzersiz de uyurgezerlik tedavisine yardımcı olabilir.

 

Uyurgezerlik ve Diğer Uyku Bozuklukları

Uyurgezerlik, diğer uyku bozukluklarıyla birlikte görülebilir. Örneğin, uyku apnesi, huzursuz bacaklar sendromu ve uyku konuşması (somniloquy) gibi. Bu durumlarda, altta yatan uyku bozukluğunun tedavisi uyurgezerlik nöbetlerini de azaltabilir.

Uyurgezerlik Hakkında Sıkça Sorulan Sorular

  • Uyurgezerlik tehlikeli midir?
    • Uyurgezerlik nöbetleri sırasında kişi bilinçsiz olduğu için tehlikeli durumlara (düşme, yaralanma gibi) maruz kalabilir. Bu nedenle, uyurgezerlik nöbetleri geçiren kişilerin güvenliğini sağlamak önemlidir.
  • Uyurgezer olan birini uyandırmak zararlı mıdır?
    • Uyurgezer olan birini uyandırmak genellikle zor ve tehlikeli olabilir. Kişi şaşkın ve kafası karışık olabilir ve çevresine tepki vermeyebilir. En iyisi, kişiyi yavaşça yatağına geri yönlendirmek ve uyumasına izin vermektir.
  • Uyurgezerlik nasıl önlenir?
    • Uyurgezerliği önlemek için uyku hijyenine dikkat etmek, stres yönetmek ve altta yatan uyku bozukluklarını tedavi etmek önemlidir.
  • Uyurgezerlik ne kadar sürer?
    • Uyurgezerlik nöbetleri genellikle birkaç dakika sürer. Nadiren daha uzun sürebilir.
  • Uyurgezerlik tedavi edilmezse ne olur?
    • Uyurgezerlik çoğu zaman zararsızdır ve tedavi gerektirmez. Ancak nöbetler sık oluyorsa, uzun sürüyorsa veya tehlikeli davranışlara neden oluyorsa tedavi önerilebilir.
  • Uyurgezerlik için hangi doktora gidilir?
    • Uyurgezerlik için bir uyku bozuklukları uzmanına veya bir nöroloğa başvurabilirsiniz.

A Life Sağlık Grubu olarak, uyurgezerlik ve diğer uyku bozukluklarının teşhis ve tedavisinde sizlere en iyi hizmeti sunmak için bu radayız. Deneyimli uyku bozuklukları uzmanlarımız, ileri teknoloji uyku laboratuvarımız ve hasta odaklı yaklaşımımızla uyku kalitenizi artırmanıza yardımcı oluyoruz. Uyurgezerlik hakkında daha fazla bilgi edinmek veya randevu almak için lütfen bizimle iletişime geçin.

Uyurgezerlik ve Diğer Uyku Bozuklukları için Uzman Çözümler!

  • A Life Sağlık Grubu'nda uyku problemleriniz için kişiye özel tedavi planı alın.
  • Uyku testleri ve ileri teknoloji ile uyku bozukluğunuzun nedenini öğrenin.
  • Uyku hijyeni eğitimi ve diğer tedavi yöntemleriyle uyku kalitenizi artırın.

Uyku problemleriniz için hemen randevu alın!

Uyurgezerlik Nedir ?

Hızlı Başvuru Formu

Lütfen size ulaşabilmek için aşağıdaki alanları doldurunuz

İlgili Birimler
İlgili Hekimler
Özge Alp Topbaş
Uzm. Dr. Özge Alp Topbaş

Psikiyatri

Abdullah Maraş
Uzm. Dr. Abdullah Maraş

Psikiyatri

Benzer İçerikler

Yardıma mı ihtiyacınız var ?

7/24 tüm soru ve sorunlarınız için buradayız.